Godka
Pod Lachowym Groniem
Kampania gwary się zacyno
I wszystkik z nog ścino.
Kosarawsko godka zaniko
To przecies z nowocesnosci wyniko.
Kciejcie moi mili zostać
Kwilo w tej scośliwej kwili.
Jo tylko prosto Kosarawianka,
A nie zodno gawyndziarka.
My jako dzieci, nie poeci
I chyba to juz tak poleci.
Ze ta godka tylko u starsych dzieci.
Trzeba to mowo przecies ratować
I nasyk dziadkow radować.
To wszystko od nos zalezy
Co komu na sercu lezy.
Co teraz nasi przodkowie cujo
Ze ik nastypcy tozsamości nie budujo.
Trzymojmy to godko w nasyk rodzinak
Kciejmy to gwaro zatrzymać.
Zachować to kosarawskie dziedzictwo
Aby nase godanie dalij kwitło.
Weselne przyśpiywki, poezja i taniec
W nasyk sercak niek pozostanie.
Dbojmo o to co jesce zostało
Aby nom satysfakcjo dawało.
Kciejcie pokochać i trzymać
to godko naso
A bydzie wom wszystkim
od przodkow kwała za to.
Małgorzata Kępka
Projekt „Mowa i godka pod Lachowym Groniem” powstał w ramach programu „Promocja języka polskiego”, dofinansowany z Narodowego Centrum Kultury w ramach kampanii społeczno-edukacyjnej „Ojczysty – dodaj do ulubionych”.
Celem projektu jest:
- zainteresowanie współczesnym językiem polskim i zanikającym językiem gwarowym,
- doskonalenie umiejętności swobodnego wypowiadania się, dyskutowania, oceniania,
- dostrzeganie zmian, którym uległy wartości i normy życia na przestrzeni wieków,
- propagowanie kultury języka polskiego i regionalnego,
- rozwijanie i kształtowanie umiejętności językowych,
- promocja języka polskiego, języka gwarowego, literatury polskiej i regionalnej.
W ramach projektu zorganizowano warsztaty z dla dwóch grup wiekowych z Panią Krystyną Holly, językoznawcą, autorką książki „Fonetyka w gwarze Żywiecczyzny”. Dzięki projektowi młodzi ludzie będą mogli dowiedzieć się o słownictwie, które wyparło gwarę, jakie słowa ja zastąpiły. Młodzi dowiedzą się także o najczęściej popełnianych błędach w rozmowach, wypowiedziach, uzyskają wiele porad językowych. Uczestnikom został naświetlony właściwy stosunek do gwary i do regionalnej odmiany kulturalnej polszczyzny.
Również dwie grupy wiekowe mogły uczestniczyć w warsztatach kultury żywego słowa techniką dramy z Panią Iwoną Kusak. Żywe słowo i teatralne techniki dramy tak jak każda dziedzina sztuki mają zbliżyć dzieci do piękna, nauczyć widzieć je w naszej ojczystej mowie.
Kontynuacją są dwa konkursy: napisanie utworu gwarą i zebranie spisanie informacji wśród starszych mieszkańców Koszarawy o mowie koszarawskich górali czyli gwarze, jakie słownictwo było dawniej, zebranie dat różnych wydarzeń z Koszarawy, znane szpicmiana, znane nazwy przysiółków w miejscowości, przyśpiewki góralskie, zdjęcia ze szkoły itp.
W ramach projektu utworzono stronę internetową: mowaigodka.bibliotekakoszarawa.pl
Tutaj można dowiedzieć się o aktualnych wydarzeniach oraz zaglądnąć do utworzonego słownika języka gwarowego.
Jan Paweł II powiedział:
„[…] Pozostańcie wierni tradycjom waszych praojców. Oni, podnosząc wzrok znad ziemi, ogarniali nimi horyzont, gdzie niebo łączy się z ziemią i do nieba zanosili modlitwę o urodzaj, o ziarno dla siewcy i ziarno dla chleba.[…] Pozostańcie wierni tej prastarej tradycji! Ona wyraża najgłębszą prawdę o sensie i owocności waszej pracy […} Wierność korzeniom, nie oznacza mechanicznego kopiowania wzorów z przeszłości. Wierność korzeniom jest zawsze twórcza, gotowa do pójścia w głąb, otwarcia na nowe wyzwania, wrażliwa na „znaki czasu”. Wierność korzeniom oznacza nade wszystko umiejętność budowania organicznej więzi między odwiecznymi wartościami, które tylekroć sprawdziły się w historii, a wyzwaniami współczesnego, między wiarą, a kulturą”.